بررسی ریسک‌های امنیتی هنگام اجرای کدهای اسکریپ
وب اسکریپینگ در ظاهر ساده است: اجرای چند خط کد برای استخراج داده از یک وب‌سایت. اما پشت این سادگی، مخاطراتی پنهان است که اگر نادیده گرفته شوند، ممکن است نه‌تنها باعث از بین رفتن داده‌ها یا اختلال در سیستم شوند، بلکه امنیت کل دستگاه یا شبکه‌تان را تهدید کنند.
در این مقاله قصد داریم مهم‌ترین ریسک امنیتی در وب اسکریپینگ را بررسی کنیم و راهکارهایی برای جلوگیری از این تهدیدها ارائه دهیم.
بخش اول: اسکریپ از منابع نامطمئن
یکی از اولین اشتباهات رایج، اجرای اسکریپت‌هایی است که از منابع ناشناس یا بدون بررسی کافی دانلود شده‌اند. برخی از این کدها ممکن است:
- شامل backdoor برای کنترل سیستم شما باشند
- اطلاعات حساس (مثل کوکی‌ها یا رمز عبور) را سرقت کنند
- به عنوان botnet مورد سوءاستفاده قرار بگیرند
راهکار:
همیشه از کدهای مستند و منابع معتبر مانند GitHub رسمی، مستندات کتابخانه‌ها یا مقالات تخصصی استفاده کنید. هرگز اسکریپت‌هایی که نمی‌دانید دقیقاً چه‌کار می‌کنند را اجرا نکنید—حتی اگر ظاهراً ساده باشند.
بخش دوم: دسترسی بدون محدودیت به URLهای مشکوک
اگر اسکریپت شما بدون بررسی، URLها را باز کند یا درخواست‌هایی به سرورهایی با منبع نامعلوم بفرستد، ممکن است:
- وارد دامنه‌های فیشینگ شوید
- به وب‌سایت‌های آلوده به بدافزار متصل شوید
- داده‌های شخصی یا سازمانی را به‌صورت ناخواسته منتقل کنید
راهکار:
پیش از ارسال هر درخواست، آدرس دامنه را بررسی و لیست سفید تعریف کنید. از تست دستی URL در مرورگر ایمن استفاده کنید تا مطمئن شوید به منابع مورد اعتماد متصل می‌شوید.
بخش سوم: ذخیره‌سازی ناامن داده‌های استخراج‌شده
فرض کنید اطلاعات کاربر، قیمت محصولات یا مشخصات تماس را استخراج کرده‌اید. ذخیره این داده‌ها در فایل‌هایی با دسترسی عمومی یا بدون رمزگذاری می‌تواند مشکلاتی جدی ایجاد کند.
خطرات:
- نشت اطلاعات محرمانه
- نقض قوانین حریم خصوصی (مثل GDPR)
- دسترسی افراد غیرمجاز به داده‌ها
راهکار:
- فایل‌های ذخیره را محدود به کاربر سیستم کنید
- از رمزگذاری هنگام ذخیره‌سازی اطلاعات حساس استفاده کنید
- داده‌های شخصی را در صورت نیاز، غیرفابل‌شناسایی کنید (مثلاً ماسک کردن شماره تماس)
بخش چهارم: بی‌توجهی به لاگ‌ها، خطاها و مدیریت منابع
اگر اسکریپت شما به‌صورت مداوم اجرا می‌شود ولی مدیریت منابع یا خطاها در آن لحاظ نشده، ممکن است:
- با پر شدن لاگ‌ها، فضای دیسک را اشغال کند
- مصرف بیش‌ازحد پردازنده یا رم منجر به اختلال در کل سیستم شود
- خطاهای مخرب بدون بررسی باقی بمانند
راهکار:
- لاگ‌ها را به‌صورت دوره‌ای پاک‌سازی یا آرشیو کنید
- از مدیریت حافظه (Memory Management) و توقف اسکریپت در صورت افزایش منابع استفاده کنید
- خطاهای مشکوک را گزارش کرده و پیگیری کنید
جمع‌بندی
وب اسکریپینگ اگرچه ابزاری قدرتمند برای استخراج داده است، اما بدون توجه به امنیت، می‌تواند به‌جای یک ابزار مفید، به یک خطر پنهان تبدیل شود.
با رعایت اصول امنیتی، بررسی منابع کد، محدود کردن دامنه‌ها، مدیریت ذخیره‌سازی و رصد مداوم لاگ‌ها، می‌توانید پروژه‌ای ایمن و پایدار داشته باشید.
آیا شما هم در پروژه‌های خود با ریسک امنیتی در وب اسکریپینگ مواجه شده‌اید؟ چگونه با آن مقابله کرده‌اید؟ تجربه‌ها و راهکارهایتان را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. 👇
