مدیریت محدودیت سرعت (Rate Limiting) در سایت‌های حساس
تصور کنید یک اسکریپت وب‌اسکریپینگ نوشته‌اید که به‌خوبی کار می‌کند، اما ناگهان پس از چند درخواست با اروری مانند “429 Too Many Requests” یا حتی سکوت کامل سایت مواجه می‌شوید.
اینجا دقیقاً همان‌جایی است که باید با مفهوم Rate Limiting آشنا شوید—محدودیتی که سایت‌ها برای کنترل تعداد درخواست‌های ورودی در واحد زمان اعمال می‌کنند.
در این مقاله، با مفهوم مدیریت Rate Limiting در وب اسکریپینگ آشنا می‌شویم، نشانه‌های آن را بررسی می‌کنیم و راهکارهایی برای مقابله‌ی هوشمندانه و اخلاقی با آن ارائه می‌دهیم.
بخش اول: Rate Limiting دقیقاً چیست؟
Rate Limiting به‌معنای محدود کردن تعداد درخواست‌هایی است که از یک IP یا کاربر خاص در یک بازه زمانی مشخص پذیرفته می‌شود. هدف اصلی آن جلوگیری از:
- بار اضافی روی سرور
- سوءاستفاده بات‌ها
- حملات DDoS
- جمع‌آوری داده‌های گسترده بدون اجازه
مثلاً سایتی ممکن است اجازه دهد فقط ۱۰۰ درخواست در هر ۵ دقیقه از یک IP مشخص انجام شود. اگر از این حد تجاوز کنید، پاسخ سایت می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- کد 429: Too Many Requests
- بلاک شدن موقت یا دائم IP
- ریدایرکت به کپچا یا صفحه خطا
بخش دوم: علائم Rate Limiting و روش تشخیص آن
شاید مهم‌ترین بخش در مدیریت Rate Limiting، تشخیص آن باشد. گاهی سایت هیچ پیامی واضحی نمی‌دهد، اما شما متوجه می‌شوید که:
- درخواست‌های شما دیگر پاسخی دریافت نمی‌کنند
- صفحات خالی یا کپچا برمی‌گردند
- به‌صورت موقت از دسترسی خارج می‌شوید
در ابزارهایی مانند requests یا Selenium می‌توانید با بررسی وضعیت پاسخ‌ها (status code) به سرعت متوجه فعال شدن محدودیت‌ها شوید.
بخش سوم: راهکارهای مدیریت Rate Limiting در وب اسکریپینگ
۱. کاهش سرعت و افزودن تأخیر
رایج‌ترین و ساده‌ترین راه مقابله با محدودیت نرخ، اضافه کردن وقفه بین درخواست‌هاست:
- از دستور
time.sleep()در پایتون استفاده کنید. - وقفه‌ها را تصادفی (random) انتخاب کنید تا رفتار طبیعی‌تر به‌نظر برسد. مثلاً بین ۳ تا ۷ ثانیه.
import time, random
time.sleep(random.uniform(3, 7))
۲. استفاده از چرخش IP (IP Rotation)
اگر سایت تعداد درخواست‌ها را بر اساس IP محدود می‌کند، می‌توانید از مجموعه‌ای از پراکسی‌های چرخشی (Rotating Proxies) استفاده کنید.
- این روش به شما امکان می‌دهد که بار را بین چند IP تقسیم کنید.
- بهتر است از پراکسی‌های معتبر و غیرمشکوک استفاده شود.
۳. استفاده از User-Agent معتبر و متنوع
برخی سایت‌ها رفتار کاربران را با توجه به مرورگر و سیستم‌عامل شبیه‌سازی‌شده بررسی می‌کنند. استفاده از یک User-Agent ثابت می‌تواند شما را به‌عنوان ربات شناسایی کند.
headers = {
'User-Agent': 'Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)'
}
۴. زمان‌بندی هوشمند استخراج
در ساعات پرترافیک (مثلاً ظهر یا ساعات اداری)، احتمال بلاک شدن بیشتر است. بهتر است اسکریپت‌ها را شب‌ها یا در ساعات کم‌ترافیک اجرا کنید.
۵. استفاده از کش داده‌ها و ذخیره‌سازی موقت
اگر داده‌ای را قبلاً دریافت کرده‌اید، نیازی نیست برای هر بار اجرای اسکریپت دوباره آن را از سایت بگیرید. با ذخیره‌سازی محلی (cache) می‌توانید تعداد درخواست‌ها را به‌شدت کاهش دهید.
بخش چهارم: خط قرمزها در مدیریت Rate Limiting
مقابله با Rate Limiting نباید به قیمت نادیده‌گرفتن قوانین سایت باشد. اگر در robots.txt سایت به‌صراحت ذکر شده که اسکریپینگ ممنوع است، باید به آن احترام گذاشت.
همچنین استفاده از پراکسی‌های ناشناس، بات‌های حمله‌گر یا تقلید نامناسب از رفتار انسانی ممکن است باعث مسدود شدن دائمی یا پیگرد قانونی شود.
هدف اصلی مدیریت Rate Limiting در وب اسکریپینگ، پایداری، مسئولیت‌پذیری و احترام به منابع دیجیتال دیگران است.
جمع‌بندی
Rate Limiting ابزاری هوشمندانه از سوی وب‌سایت‌هاست که برای کنترل درخواست‌ها و جلوگیری از سوءاستفاده طراحی شده است. اما این به‌معنای غیرممکن بودن وب اسکریپینگ نیست.
با رعایت فاصله زمانی مناسب، استفاده از پراکسی‌های معتبر، تغییر User-Agent و زمان‌بندی هوشمندانه، می‌توانید پروژه خود را به‌شکل کاملاً مسئولانه و مؤثر پیش ببرید.
آیا تا به حال با Rate Limiting مواجه شده‌اید؟ چه راهکاری برای مدیریت آن داشته‌اید؟ دیدگاهتان را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. 👇
