دکتر وحید صفاری

معرفی CSS Selectors و تفاوت آن با XPath در پروژه‌های اسکریپینگ

در دنیای وب اسکریپینگ، ابزارها و روش‌های مختلفی برای استخراج داده از صفحات وب وجود دارد. اما مهم‌تر از ابزار، نحوه هدف‌گیری دقیق عناصر HTML است. برای این کار، دو روش رایج وجود دارد: XPath و CSS Selectors.
در این مقاله قصد داریم با تمرکز بر CSS Selectors در وب اسکریپینگ، به معرفی این روش بپردازیم، نحوه استفاده از آن را توضیح دهیم، و تفاوت آن را با XPath در پروژه‌های استخراج داده بررسی کنیم.

بخش اول: CSS Selectors چیست و چگونه کار می‌کند؟

CSS Selectors که در اصل برای طراحی و استایل‌دهی صفحات وب ساخته شده‌اند، به شما این امکان را می‌دهند تا عناصر HTML را بر اساس ویژگی‌هایی مثل نام تگ، کلاس، آی‌دی و موقعیت در سلسله‌مراتب DOM انتخاب کنید.

در وب اسکریپینگ، از همین قواعد CSS برای پیدا کردن داده‌های هدف استفاده می‌کنیم. به‌عنوان مثال:

• div.title → انتخاب تگ‌هایی به نام div که کلاس آن‌ها title است.
• #main-content → انتخاب تگی با آی‌دی main-content.
• ul > li → انتخاب مستقیم فرزندهای li داخل ul.
• a[href^="/product/"] → انتخاب تمام لینک‌هایی که href آن‌ها با /product/ شروع می‌شود.

این قواعد در ابزارهایی مانند BeautifulSoup، Selenium، Scrapy و حتی در مرورگر برای تست انتخاب‌گرها، کاربرد دارند.

بخش دوم: مزایای استفاده از CSS Selectors در وب اسکریپینگ

استفاده از CSS Selectors مزایای زیادی دارد، به‌ویژه برای پروژه‌هایی که ساختار HTML صفحه پیچیده نیست یا داده‌ها در دسترس و واضح هستند:

۱. سادگی و سرعت یادگیری:
برخلاف XPath، قواعد CSS Selectors بسیار ساده و مشابه کدهایی هستند که در طراحی سایت‌ها دیده می‌شوند.

۲. خوانایی بالا:
انتخاب‌گرهایی مثل .price-box span.amount دقیق، قابل فهم و تمیز هستند.

۳. پشتیبانی در اغلب ابزارها:
ابزارهای پایتونی مانند BeautifulSoup یا Playwright به‌خوبی از CSS Selector پشتیبانی می‌کنند و نیازی به نوشتن مسیرهای پیچیده XPath نیست.

۴. کارایی بالا در صفحات سبک و یکنواخت:
در سایت‌هایی که تگ‌ها و کلاس‌ها ساختار واضحی دارند، CSS Selectors کاملاً کافی هستند.

بخش سوم: چه زمانی از CSS Selectors استفاده کنیم؟

اگر در حال کار با سایتی هستید که:

• ساختار HTML منظمی دارد
• کلاس‌ها و تگ‌ها به‌صورت واضح و معنادار تنظیم شده‌اند
• نیاز به انتخاب عناصر بر اساس متن داخل تگ نیست
• به دنبال سرعت در نوشتن و تست اسکریپ هستید

…آن‌گاه CSS Selectors در وب اسکریپینگ می‌تواند بهترین انتخاب باشد.

برای مثال، فرض کنید می‌خواهید عنوان یک محصول را از صفحه فروشگاهی استخراج کنید و کد HTML به شکل زیر است:

<h2 class="product-title">کفش ورزشی مردانه</h2>

با استفاده از CSS Selector می‌توانید بنویسید:

soup.select_one('h2.product-title')

و این عنصر را مستقیماً دریافت کنید.

بخش چهارم: تفاوت CSS Selectors و XPath در عمل

اگرچه CSS Selectors ابزار مفیدی هستند، اما در پروژه‌های پیچیده‌تر، XPath قابلیت‌هایی دارد که CSS فاقد آن است. در ادامه مهم‌ترین تفاوت‌ها را به‌صورت متنی مرور می‌کنیم:

• XPath امکان انتخاب بر اساس متن داخل تگ را دارد، ولی CSS نه.
• XPath می‌تواند مسیر دقیق از ریشه DOM تا یک عنصر را مشخص کند.
• در XPath می‌توان از شرط‌ها، توابع و موقعیت استفاده کرد؛ در CSS این امکان محدودتر است.
• CSS Selector در ظاهر ساده‌تر است، ولی در ساختارهای تودرتو یا پویاتر، قدرت XPath بیشتر است.

بنابراین انتخاب بین XPath و CSS Selector بستگی به نیاز پروژه، سطح پیچیدگی صفحه و میزان دقت مورد نظر دارد. گاهی حتی لازم است در یک پروژه از هر دو روش بسته به موقعیت استفاده شود.

جمع‌بندی

CSS Selectors ابزاری ساده، سریع و مؤثر برای انتخاب عناصر HTML در پروژه‌های وب اسکریپینگ هستند. با یادگیری چند قاعده ساده می‌توان به‌راحتی بسیاری از داده‌ها را استخراج کرد.
با این حال، در موارد خاصی که نیاز به دقت بالا یا انتخاب بر اساس متن دارید، XPath ابزار قدرتمندتری خواهد بود.
به‌عنوان توسعه‌دهنده یا تحلیل‌گر داده، شناخت هر دو روش و دانستن اینکه چه زمانی از کدام استفاده کنید، شما را در اجرای پروژه‌های اسکریپینگ موفق‌تر خواهد کرد.

شما در پروژه‌های خود بیشتر از کدام روش استفاده می‌کنید؟ آیا تجربه‌ای از کار با CSS Selectors در وب اسکریپینگ داشته‌اید؟ نظراتتان را برای ما بنویسید. 👇