در دنیای چابک، سازمان‌ها به دنبال راه‌حل‌هایی برای مدیریت پروژه‌ها و تیم‌های خود به شکلی مؤثرتر و مقیاس‌پذیرتر هستند. زمانی که سازمان‌ها به مرحله‌ای می‌رسند که نیاز به همکاری بین چندین تیم دارند، چارچوب‌هایی مانند اسکرام ممکن است به تنهایی برای مدیریت مقیاس‌های بزرگ کافی نباشند. یکی از چارچوب‌های پرطرفدار در این حوزه، اسکرام بزرگ مقیاس یا LeSS است. این چارچوب به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که اسکرام را در مقیاس‌های بزرگ و پیچیده‌تر به‌کار گیرند.
در این بلاگ، به بررسی LeSS (اسکرام بزرگ مقیاس) خواهیم پرداخت و تفاوت‌های آن با اسکرام و دیگر چارچوب‌های مقیاس‌پذیر چابک مانند SAFe را بررسی خواهیم کرد. همچنین مزایا، چالش‌ها و نحوه پیاده‌سازی LeSS را در سازمان‌های بزرگ خواهیم کاوید.
معرفی اسکرام بزرگ مقیاس (LeSS)
LeSS (Large Scale Scrum) یک چارچوب مقیاس‌پذیر چابک است که بر مبنای اصول اسکرام بنا شده است. هدف اصلی این چارچوب، تسهیل اجرای اسکرام در تیم‌های بزرگ و سازمان‌های پیچیده است. LeSS به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ساختارهای تیمی خود را حفظ کرده و در عین حال از مزایای اسکرام در مقیاس بزرگ بهره‌برداری کنند.
در این چارچوب، همه اصول و نقش‌های اسکرام حفظ می‌شوند، اما با تنظیمات خاص برای هماهنگی و هم‌راستایی تیم‌ها. به‌عنوان مثال، در LeSS تنها یک تیم اسکرام وجود ندارد، بلکه چندین تیم اسکرام همزمان در حال کار هستند. برای مدیریت این تیم‌ها، یک اسکرام مستر و یک مالک محصول وجود دارد که نقش‌های اصلی را ایفا می‌کنند.
LeSS در دو نسخه ارائه می‌شود: LeSS ساده و LeSS Huge. LeSS ساده برای سازمان‌های کوچکتر و تیم‌های کمتر از ۸ تیم اسکرام مناسب است، در حالی که LeSS Huge برای سازمان‌های بزرگتر با تعداد بالای تیم‌ها طراحی شده است. این دو نسخه به تیم‌ها کمک می‌کنند که مقیاس‌پذیری را با حفظ اصول چابک و اسکرام، به‌خوبی پیاده‌سازی کنند.
تفاوت‌های اساسی بین LeSS و سایر چارچوب‌های مقیاس‌پذیر
یکی از نکات کلیدی در مقایسه LeSS با دیگر چارچوب‌های مقیاس‌پذیر مانند SAFe و Spotify Model این است که LeSS بر سادگی و عدم پیچیدگی تأکید دارد. برخلاف SAFe که فرآیندها و نقش‌های متعددی را معرفی می‌کند، LeSS سعی دارد تا اسکرام را در مقیاس بزرگ بدون افزودن لایه‌های اضافی پیچیدگی به‌کار گیرد.
سادگی در فرآیندها
در حالی که چارچوب‌هایی مانند SAFe برای مقیاس‌پذیری نیاز به فرآیندهای متعدد و پیچیده دارند، LeSS تأکید دارد که تنها با یک مجموعه ساده از اصول اسکرام می‌توان چندین تیم را هماهنگ کرده و پروژه‌های بزرگ را پیش برد. این ساده‌سازی در فرآیندها به تیم‌ها این امکان را می‌دهد که همچنان انعطاف‌پذیری و سرعت بالای اسکرام را در مقیاس‌های بزرگ حفظ کنند.
هماهنگی بین تیم‌ها
در LeSS، چندین تیم اسکرام در یک پروژه کار می‌کنند و باید به‌طور مداوم هماهنگی داشته باشند. برخلاف SAFe که تیم‌ها در سطح‌های مختلف با نقش‌های مختلف تقسیم می‌شوند، در LeSS، تمرکز بیشتر بر روی هماهنگی مستقیم بین تیم‌ها است. تمامی تیم‌ها باید اهداف مشترک داشته باشند و به یک مالک محصول مشترک گزارش دهند.
نقش‌ها و مسئولیت‌ها
در LeSS، تفاوت قابل توجهی در نقش‌ها وجود دارد. به‌عنوان مثال، برخلاف SAFe که نقش‌هایی مانند مدیر پورتفولیو و مدیر برنامه دارد، LeSS از همان اصول ساده اسکرام پیروی می‌کند. به‌عنوان مثال، در LeSS، اسکرام مستر به یک اسکرام مستر بزرگ تبدیل نمی‌شود بلکه همچنان به‌عنوان اسکرام مستر در سطح تیم‌ها عمل می‌کند. همچنین، مالک محصول فقط یک نفر است و مسئولیت تصمیم‌گیری و اولویت‌بندی وظایف را برای تمامی تیم‌ها بر عهده دارد.
جهت مشاوره در خصوص اسکرام بزرگ مقیاس (LeSS) با وحید صفاری کلیک نمایید.
مزایای استفاده از LeSS
استفاده از LeSS می‌تواند مزایای زیادی را برای سازمان‌ها به همراه داشته باشد. در این بخش، به بررسی برخی از مهم‌ترین مزایای این چارچوب می‌پردازیم.
حفظ اصول اسکرام در مقیاس بزرگ
یکی از ویژگی‌های برجسته LeSS این است که این چارچوب تلاش می‌کند تا اصول اسکرام را در مقیاس‌های بزرگ حفظ کند. در واقع، LeSS به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که بدون از دست دادن انعطاف‌پذیری و سادگی اسکرام، آن را در مقیاس‌های بزرگتر و با تعداد بیشتری تیم به کار ببرند. در بسیاری از چارچوب‌های مقیاس‌پذیر دیگر مانند SAFe یا Spotify Model، برای پیاده‌سازی اسکرام در مقیاس‌های بزرگ، نیاز به تغییرات زیادی در فرآیندها و نقش‌ها است. اما در LeSS، ساختار و نقش‌های اسکرام تقریباً دست‌نخورده باقی می‌مانند و به همین دلیل پیاده‌سازی آن ساده‌تر است.
در LeSS، همچنان تیم‌ها به‌طور مستقل و با سرعت بالا فعالیت می‌کنند و تنها نیاز است که با تیم‌های دیگر هماهنگ باشند. همچنین، بر خلاف سایر چارچوب‌های مقیاس‌پذیر، اسکرام مسترها در LeSS نقش خود را به‌صورت ساده‌تری ایفا می‌کنند و هیچ نقش جدیدی مانند اسکرام مستر بزرگ (Scrum of Scrums Master) ایجاد نمی‌شود.
انعطاف‌پذیری بیشتر
از دیگر مزایای LeSS می‌توان به انعطاف‌پذیری بالای آن اشاره کرد. با توجه به اینکه LeSS تمرکز زیادی بر سادگی دارد، سازمان‌ها قادرند به‌سرعت به تغییرات نیازهای بازار، مشتریان و شرایط محیطی واکنش نشان دهند. این ویژگی به‌ویژه در دنیای پر از تغییرات سریع و غیرقابل پیش‌بینی امروزی اهمیت زیادی دارد.
برخلاف چارچوب‌های مقیاس‌پذیر پیچیده‌تر، LeSS به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که فرآیندهای چابک خود را به‌سادگی و بدون نیاز به تغییرات عمده در سازمان‌هایشان مقیاس‌دهی کنند. تیم‌ها می‌توانند همچنان به‌صورت مستقل و چابک عمل کنند و در عین حال نیاز به هماهنگی بین تیم‌ها و مدیران محصول برای دست‌یابی به اهداف مشترک ضروری است.
این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود که LeSS به‌ویژه برای سازمان‌هایی که در حال رشد هستند و نیاز به مقیاس‌پذیری سریع دارند، گزینه‌ای بسیار مناسب باشد. به‌علاوه، این انعطاف‌پذیری باعث کاهش هزینه‌ها و زمان‌های تلف‌شده در فرآیندهای پیچیده می‌شود و در نتیجه به سازمان‌ها کمک می‌کند که به نتایج بهتری در کوتاه‌ترین زمان ممکن برسند.
کاهش پیچیدگی و هزینه‌ها
یکی از مزایای اصلی LeSS در مقایسه با سایر چارچوب‌های مقیاس‌پذیر، مانند SAFe، کاهش پیچیدگی‌ها و هزینه‌ها است. در حالی که چارچوب‌هایی مانند SAFe نیازمند فرآیندها و نقش‌های متعددی هستند که می‌توانند منجر به افزایش هزینه‌ها و پیچیدگی‌ها شوند، LeSS از همان اصول ساده و کارآمد اسکرام استفاده می‌کند و تنها آن‌ها را برای مقیاس‌های بزرگتر تطبیق می‌دهد.
این ساده‌سازی فرآیندها به معنای کاهش هزینه‌ها در هر مرحله از پیاده‌سازی است. به‌ویژه در سازمان‌های بزرگ که ممکن است برای پیاده‌سازی و اجرای فرآیندهای پیچیده به تیم‌های اجرایی زیاد نیاز داشته باشند، استفاده از LeSS می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های اضافی شود.
علاوه بر این، به دلیل سادگی در فرآیندها، سازمان‌ها می‌توانند سریع‌تر به نتایج مورد نظر خود برسند. این امر به ویژه برای شرکت‌هایی که در حال کار بر روی پروژه‌های بلندمدت هستند، اهمیت زیادی دارد، چرا که زمان و منابع به‌صورت بهینه‌تر استفاده می‌شود.
چالش‌های پیاده‌سازی LeSS
همان‌طور که پیاده‌سازی هر چارچوب چابک دیگری چالش‌هایی به همراه دارد، پیاده‌سازی LeSS نیز با چالش‌هایی روبه‌رو است. در این بخش، برخی از این چالش‌ها را بررسی خواهیم کرد.
مقاومت در برابر تغییرات
یکی از چالش‌های اصلی در پیاده‌سازی LeSS، مقاومت در برابر تغییرات است. تیم‌ها و افراد ممکن است به روش‌های سنتی عادت کرده باشند و تغییر به فرآیندهای جدید می‌تواند سخت باشد. به‌ویژه در سازمان‌های بزرگ که سال‌ها به روش‌های قدیمی کار کرده‌اند، پذیرش LeSS می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
نیاز به آموزش‌های گسترده
پیاده‌سازی LeSS نیازمند آموزش‌های گسترده برای تیم‌ها، اسکرام مسترها و مالکان محصول است. برای اینکه فرآیندهای اسکرام به‌درستی در مقیاس‌های بزرگ پیاده‌سازی شوند، نیاز به درک عمیق از چارچوب و نقش‌های آن وجود دارد. این امر می‌تواند زمان‌بر و هزینه‌بر باشد.
نیاز به هماهنگی مؤثر بین تیم‌ها
یکی از چالش‌های اصلی LeSS هماهنگی مؤثر بین تیم‌ها است. در حالی که LeSS بر سادگی و هماهنگی تمرکز دارد، در عمل این هماهنگی نیاز به تلاش مستمر و مدیریت دقیق دارد. تیم‌ها باید برای هماهنگی در مورد اهداف مشترک، اولویت‌ها و زمان‌بندی‌ها با یکدیگر همکاری کنند.
جمع‌بندی
در نهایت، LeSS یک چارچوب مقیاس‌پذیر چابک است که برای سازمان‌های بزرگ و پیچیده طراحی شده است. این چارچوب با حفظ اصول ساده اسکرام و کاهش پیچیدگی‌ها، به سازمان‌ها کمک می‌کند که با چندین تیم هم‌راستا باشند و در عین حال فرآیندهای چابک را در مقیاس‌های بزرگ پیاده‌سازی کنند. البته، مانند هر چارچوب دیگری، LeSS نیز با چالش‌هایی مانند مقاومت در برابر تغییرات و نیاز به هماهنگی بین تیم‌ها روبه‌رو است.
از شما دعوت می‌کنیم تا نظرات و تجربیات خود را در پیاده‌سازی LeSS یا دیگر چارچوب‌های مقیاس‌پذیر با ما به اشتراک بگذارید. آیا شما تجربه‌ای در استفاده از LeSS داشته‌اید؟ به‌نظر شما این چارچوب چه مزایایی برای سازمان‌ها دارد؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
